0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Avrupa Birliği (AB) Kurulu, “Rusya’nın Moldova’yı istikrarsızlaştırmak için yaptığı direkt teşebbüslere katkı sağlamak için ayrılıkçılık yaptıkları” gerekçesiyle Ortodoks Hıristiyan Türklerin yaşadığı Gagavuzya Özerk Bölgesi önderlerine yaptırım kararı aldı.

Yaptırımlar, dün AB Dış Siyaset Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından açıklandı.

AB idaresi, Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Başkanı Evghenia Gutul ile birlikte üç Türk yöneticiyi, “Moldova Cumhuriyeti’ni istikrarsızlaştıran eylemlerden” sorumlu tutuyor. AB Kurulu, 38 yaşındaki Gagavuzya Başkanı Evghenia Gutul’u, “Moldova’da ayrılıkçılığı teşvik etmek, bu halde anayasal tertibi yıkmaya çalışmak ve bağımsızlığı tehdit etmekle” suçluyor.

Listedeki öteki üç Türk yönetici ise farklı misyonlardaki Mihail Vlah, Iurii Cuzneţov ve İlya Uzun.

SEYAHAT YASAĞI GETİRİLDİ

AB’nin yaptırımlar listesinde, Gagavuzya’daki Türk önderlerin yanı sıra, Rusya’nın çıkarlarını yurt dışında ve bilhassa Moldova’da desteklemeyi amaçlayan Rusya merkezli bir sivil toplum örgütü olan Evrazia örgütü ile bu örgütün kurucusu Nelli Parutenco da bulunuyor.

Evghenia Gutul ile yaptırım uygulanan başka bireylere, AB ülkelerine seyahat yasağı getirildi. Ayrıyeten listedeki kişi ve kuruluşların AB içindeki mal varlıkları dondurulacak ve bunlara direkt ya da dolaylı olarak ekonomik kaynak sağlanması yasaklanacak.

AB idaresi, 25 Haziran’da Ukrayna ile birlikte resmen tam üyelik müzakerelerine başladığı Moldova’nın egemenliği, güvenliği ve istikrarını tehdit eden aksiyonlar gerekçesiyle geçen yıl Nisan ayında 16 kişi ve iki kuruluşa yönelik yaptırım kararı almıştı.

AB’ye nazaran, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana Moldova’yı istikrarsızlaştırma gayretleri kıymetli ölçüde arttı. Bu da, AB idaresine nazaran, dış hudutların istikrar ve güvenliği açısından direkt tehdit oluşturuyor.

AB Dış Siyaset Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya’nın istikrarsızlaştırma teşebbüsünün Moldova üzere hâkim bir ülkeye ve demokratik hayatına direkt oluşturduğunu söyledi, Borrell, “AB, Moldova halkının yasal isteklerine tüm takviyesini sağlamaya devam edecek. Bugünkü yaptırımlar, Moldova’nın dayanıklılığına bir öbür katkıdır.” dedi.

GAGAVUZLAR KİMDİR?

Moldova hudutları içindeki Gagavuzya, yaklaşık 150 bin nüfusa sahip bir özerk cumhuriyet. Moldova’nın öbür kentleri ve Rusya’da yaşayanlarla birlikte toplam Gagavuz nüfusunun 250 binden fazla olduğu iddia ediliyor.

Türkiye Türkçesine yakın bir lisan konuşan Gagavuzlar, Rusya’nın yanı sıra Türkiye ile de yakın bağlara sahip.

Kökeni Oğuz Türklerine dayandığı düşünülen Gagavuzlar, Ortodoks Hristiyan inancına sahip. Gagavuz sözcüğünün “Gök-Oğuz”dan türediği sanılıyor. Evghenia Gutul’un başkanı olduğu özerk yönetimin başşehri Komrat.

Bizans kaynaklarına nazaran 11. yüzyılda Balkanlar’a yerleştikleri belirtilen Gagavuzların büyük kısmı, 1812 yılında yaşadıkları Beserabya’nın Ruslar tarafından ilhak edilmesi üzerine Bucak’a yerleşti.

Gagavuzlar, 1856-1878 yılları ortasında Moldova-Rumen idaresinde kaldı. Sovyetler Birliği, 2. Dünya Savaşı’nın başında Gagavuz memleketini Moldova ve Ukrayna cumhuriyetleri ortasında bölüştürdü.

Sovyetler dağılınca Moldova bağımsızlığını ilan etti. Bunun üzerine ülkedeki milliyetçiliğin yükselişe geçmesiyle birlikte Gagavuzlar da özerklik taleplerini daha yüksek sesle lisana getirmeye başladılar.

1994’teki referandumun akabinde kabul edilen maddeyle Moldova içindeki 4 enklav, özerk Gagavuz bölgesi olarak ilan edildi. Bu yasaya nazaran, Moldovalılar Romanya ile birleşirse Gagavuzlar bağımsızlığını ilan edebilecek.