0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Haber: Dilan Kutlu/ Kamera: Cemal Berk Aytekin

(ANKARA)- Erzincan İliç’te 13 Şubat’ta meydana gelen ve 9 emekçinin hayatını kaybettiği liç yığını faciasının ardından tüm faaliyetleri süreksiz olarak durdurulan  Anagold Madencilik, maden alanında rehabilitasyon çalışmalarında gelinen son noktayla ilgili gazetecilere bilgilendirme yaptı. Gerekli tedbirlerin alındığını ve yine faaliyete geçmeye hazır olduklarını tabir eden Anagold Madencilik Türkiye Müdürü Cengiz Demirci, maden alanında artık liç yığını prosedürünün kullanılmayacağını, üretimin “süflit tesisi” ile sürdürüleceğini belirtti. Demirci ayrıyeten “Yeni bir ÇED ile ilgili olarak Çevre Bakanlığı ile görüşme yapıyoruz. Onun üzerine önümüzdeki süreçlerde yeni bir ÇED süreci başlayacak” dedi.

Erzincan’ın İliç ilçesinde, 13 Şubat’ta liç yığınının kayması sonucunda 9 emekçi toprak altında kalarak hayatını yitirdi. Anagold Çöpler Maden Ocağı’nda kazadan sonra 8 aydır üretim yapılmıyor. Anagold, tüm faaliyetleri süreksiz olarak durdurulan maden alanında, rehabilitasyon çalışmalarında son basamağa gelindiği tabir etmek için kapılarını basın mensuplarına açtı.

Çöpler Maden Alanı İdare Ofisi Toplantı Odası’nda gerçekleştirilen toplantıda, Anagold Madencilik Türkiye Müdürü Cengiz Demirci ve Hukuk Yöneticisi Cem Aktolgalı gazetecilere, facianın yaşandığı güne ve maden ocağının yeni durumuna dair sunum yaptı, basının sorularını yanıtladı. Toplantıya, madende yetkili sendika olan Türkiye Maden Personelleri Sendikası Şube Müdürü Yıldırım Beyazıt Çetin de katıldı. Saha seyahatinde gazetecilere madeni yine açmak için hazır olduklarını belirten Demirci, bütün hazırlıkları tamamladıklarını, faaliyete geçtiklerinde daha evvelkinin tersine liç yığını oluşturmadan “sülfit proses tesisi” kullanılarak üretim yapılacağını söyledi.

Demirci, kaymanın akabinde siyanürün Fırat Irmağı’na karıştığı tezlerine ait de, “Bizzat bakanlık ve bağımsız kuruluşlar tarafından binin üzerinde numune alındı. Tek bir yeraltı ve yerüstü ve toprak numunesinde kirlilik olmadığını göreceksiniz. Bütün bu numunelerin hepsini biz Meclis’e sunduk” dedi.

Demirci: “10 buçuk milyon ton gereç vadiden kaldırıldı”

Demirci, kayan 10 buçuk milyon ton materyalin vadiden kaldırıldığını belirterek, “Bu çalışmayla, beraberinde iki baraj kuruldu. Büsbütün bitmek üzere olan 1600 milimlik bir boru sınırı projesi var. Onun da tamamlanmasıyla vadinin rehebilitasyon çalışmaları sona girecek. Burada yırtıcı madencilik filan yapılmıyor” dedi. Demirci, mümkün bir sel felaketinde rastgele bir sıvının Fırat’a karışmaması maksadıyla boru çizgisinin çekildiğini ekledi.

“Kazanın nedeni mühendislik tasarım hatası”

Demirci, kaymanın ana sebebinin liç projesinin dizaynını hazırlayan firmanın “mühendislik tasarım hatası” olduğunu öne sürerek, “Mühendislik tasarım kusuru olduğu vakit siz dizayna ne kadar uyarsanız uyun bir noktada, 300 kilo denmişse size 150 kilo koyduğunuzda bu kırılır. Bunlar çok kritik, tenkitlerden biri şuydu, ‘siz bunu nasıl görmediniz…’ Dizayn yapan GRE her üç ayda bir gelip burada kontrol yapıyordu. Türkiye’deki öteki bir firma isim vermeyeyim, sistemli olarak ayda bir kontrol yapıyordu. Milletlerarası bir firma üç elemanıyla 365 gün buradaydı. Devletin görevlendirdiği diğer bir firma 5 yada 6 mühendisiyle 365 gün burada. 4 firma tarafından ve bunlar memleketler arası firma tarafından denetleniyor ve biz kendimiz kusur yapabiliriz diye 4 firmaya vermişiz zati. Bunlar tek tek her türlü kontrolden geçiriyorlar” diye konuştu. Demirci “Yaşanan üzücü ve hepimizi derinden yaralayan olaydan sonra, mevcut çalışanlarımızın güvenliğini sağlamak da en kıymetli önceliğimiz oldu. İş sıhhati ve güvenliği süreçlerimizi yine gözden geçirdik ve güçlendirdik” dedi.

Aktolgalı: “Saha sorumlusu ‘asli kusurlu’ olan Kenan Özdemir, Amerika’dan dönmedi”

Avukat Cem Aktolgalı olay gününü anlattığı sunumda, 13 Şubat günü saat 08: 00’de jeoteknik bir değerlendirmenin akabinde alandan 50 kişinin tahliye edildiğini ve yolların kapatıldığını söyledi. Aktolga olayda “asli kusurlu” olarak bulunan saha sorumlusu Kenan Özdemir’in Amerika’da olduğunu, dönüş biletlerinin alınmasına karşın geri dönmediğini bu nedenle iş akdinin feshedildiğini söyledi.

Radar aygıtlarının eksikliği…

Aktolga’ya tutuklu bulunan jeoteknik mühendisi Ali İstek Kalender’in sözünde geçen, “Olaydan 3 ay evvel 2 robotik ve 2 radar aygıtının eksik olduğunu aygıtlarının alınması” talebinde bulunmasına rağmen alınmadığına” ilişkin sözleri de soruldu. Aktolga, “Bizim 2015’ten beri bir radarımız var. Yığın liç bölgesindeki radarımız hassas bir radar. Biz 2023 yılında danışmanlık alıyoruz, diyoruz ya yurt dışında, bir uzmanımız geliyor alanımızı inceliyor diyor ki ‘çatlak operasyonumuz var. Radar sayısını arttırmanız lazım.’ Bunun üzerine 2024 bütçesine iki radar ekleniyor. 2 radarın da haziran ayında izlenmeye başlanması jeoteknik mühendisimiz tarafından isteniyor. 2023 Aralık ayında talebi yapılıyor bütçeleniyor. Buna dair evraklarımız var” karşılığını verdi.

Aktolgalı: “Radar el radarı değil, yurtdışından geliyor, İtalyan üretimi”

Aktolga, “radar aygıtlarının neden çabucak alınmadığı” sorusuna da, “Radar el radarı değil, yurtdışından geliyor, İtalyan üretimi, ona nazaran saha ayarlaması da yapıyorlar. Evvelce kendisi o denli talep etmiş, zannetmiyorum Türkiye’de herkes almıştır fakat radar olmayan madenler vardır. Jeoteknik mühendisin ana vazifesi zati saha gözlemidir” dedi. Cengiz Demirci ise, “Türkiye’de madenlerde radar bulundurulmasına dair yasal mecburiyet olmadığını” kaydetti.

Üretim liç yığını biçiminde değil, sülfit tesisi ile yapılacak

Toplantının akabinde gazetecilere sırasıyla radar merkezi, maden alanı, “sülfit proses tesisi” gezdirildi.

Anagold Madencilik Çöpler Maden Alanı Genel Müdürü Oğuz Atıl Karamercan burada yaptığı bilgilendirmede, 13 Şubat’tan itibaren 8.7 milyon metreküp toprağın süreksiz alanlara taşındığını, kalan 800 bin metreküpün de yakında taşınacağını  söyledi.

Anagold Madencilik Çöpler Madeni Sülfit Proses Tesisi Müdürü Faruk Değirmenci, madenin içerisinde bulunan sülfit tesisinin tanıtımını yaptı. Değirmenci, tesisin Türkiye’de birinci sülfit tesisi olduğunu belirtti.

Şirketin Türkiye Müdürü Demirci de bu tesisle artık liç yığını prosedürünün kullanılmayacağını söz etti. Demirci, “Çöpler’de sülfit tesisi ve yığın liçi metodu olmak üzere iki üretim prosedürü kullanıyorduk. Operasyonlar yine başladığında, üretime yalnızca sülfit tesisi ile devam edilecek, yığın liçi yapılmayacak. Cevherleşme biçiminden ve cevher içindeki tenörden ötürü, yüksek teknolojili ve kapalı bir sistem olan sülfit tesisi ile devam edilecek” dedi.

Kazadan sonra üretimin büsbütün durdurulduğunu söyleyen Cengiz Demirci ANKA Haber Ajansı’nın sorularını da yanıtladı. Demirci, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) kararına karşın çalışmanın neden devam ettiği tarafındaki soruya, “Buradaki mahkeme kararında süreksiz depolama alanlarına depolanmasının durdurulmasıyla ilgili bir karardır. Bu süreksiz depolama alanlarında taban kayacı metomorfik kilden oluşan taban kayacıydı. Onun üzerine 1 metrelik kil katmanı koyduk ve onun üzerine membranımız vardı. Bu götürdüğümüz malzemeyi de onun üzerine depolamıştık, mahkemenin kararıyla artık bunu yapamıyoruz. Doğal olarak yapamadığımız yerde üstte yığın liçinin olduğu yer hazırladık. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile birlikte bir çalışma yapıldı ona nazaran de buradaki gereç oraya atlıyor” diye konuştu.

Demirici: “Yeni bir ÇED süreci başlayacak”

Şirketin yeni bir ÇED müracaatına ait de, “Biz 2014 ÇED’ine döndük. 2021 ÇED’i ile ilgili olarak mahkeme süreci devam ediyor. Bu mahkeme süreci ile ilgili elimizden geldiği kadar ÇED’i savunmaya çalışacağız. Yeni bir ÇED ile ilgili olarak da Etraf ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile görüşme yapıyoruz. Onun üzerine önümüzdeki süreçlerde yeni bir ÇED süreci başlayacak” dedi.

Aktolgalı: “Madenin açılmasını istiyoruz”

Avukat Cem Aktolgalı da, “Maden ocağının tekrar açılması için ÇED’e başvuracak mısınız” sorusuna, “Tabii ki açılmasını istiyoruz, çalışmalarımız da bu tarafta. Rehabilitasyon çalışmalarımız son basamağında. ÇED ile ilgili dava sürecimiz devam ediyor, onunla ilgili bizim haklı bulmadığımız bir karar alındı. ÇED bir yol haritasıdır. Türkiye’nin madencilik alanında en düzgün ÇED’lerinden biridir. Kazayla çok ilişkilendirebileceğimiz bir durum yok. Bununla ilgili bağımsız bir çalışma da yaptırdık biz. Bu raporda da ‘ÇED ile kazanın ilişkilendirilemeyeceğini ÇED’in buna uygun olduğu istikametinde bir tespit var. Biz temyiz sürecine devam ediyoruz. 2021 yılı ÇED’imiz şu an Danıştay incelemesinde, biz itirazlarımızı yaptık bu iptal kararına artık Danıştay’ın kararını bekleyeceğiz” diye konuştu.

İliç’te ne oldu?

Erzincan İliç’te Çöpler Altın Madeni’ndeki liç yığını 13 Şubat’ta çöktü. Felakette 9 kişi toprak altında kaldı.”Ölüm ve yaralanmalara sebebiyet vermek” suçlamasıyla gözaltına alınan 8 şahıstan 6’sı tutuklandı. 2 kişi isimli denetim koşuluyla hür bırakıldı. Gözaltına alınan Anagold Madencilik Yönetim Kurulu Lideri Cengiz Demirci özgür bırakılanlar ortasındaydı.