0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Azerbaycan’da bağımsızlık, 28 Mayıs 1918’de Mehmet Emin Resulzade başkanlığındaki Ulusal Şura tarafından ilan edildi.

Azerbaycan, iki yıllık kısa devirden sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tarafından işgal edildi.

SSCB’nin dağılmasının akabinde Azerbaycan,18 Ekim 1991’de tarih sahnesinde yine bağımsız devlet olarak yerini aldı.

YENİDEN BAĞIMSIZLIĞA GİDEN SÜREÇ

Azerbaycan Türkleri, 70 yıl Sovyet idaresi altında yaşasalar da bir vakitler Doğu’nun birinci demokratik cumhuriyeti kabul edilen, ırk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlara eşit haklar tanıyan bir devlete sahip olduklarını hiçbir vakit unutmadı.

Sovyet ordusunun 20 Ocak 1990’da Bakü ve başka vilayetlerde bayan ve çocuk ayırmadan yaptığı katliam, Azerbaycan halkının Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) idaresine olan itimadını büsbütün sarsarak ülkenin bağımsızlığına giden süreci hızlandırdı.

Dönemin parlamentosu niteliğindeki Azerbaycan Yüksek Kurulunda 30 Ağustos 1991’de bağımsızlık ilan edilmesi istikametinde bildiri kabul edildi. Eylül 1991’de Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığın ilan edilmesinin tartışıldığı oturumlar yapıldı. Yüksek Kurulca, 18 Ekim 1991’de “Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Devlet Bağımsızlığı Hakkında Anayasa Akti” oy çokluğuyla kabul edildi.

AZERBAYCAN 1918’DE KURULAN CUMHURİYETİN VARİSİ

Kabul edilen dokümanda Sovyetler işgalci olarak belirtildi ve Azerbaycan’ın, 1918’de kurulan cumhuriyetin varisi olduğu ilan edildi.

Yüksek Kurulun kararı 29 Aralık 1991’de referanduma götürüldü. Referandumda halkın neredeyse tamamı, bağımsızlıktan yana oy kullandı.

Azerbaycan’ı birinci tanıyan devlet Türkiye Cumhuriyeti oldu.

Azerbaycan, geçen 30 yılda iktisadını pekiştirdi, ordusunu güçlendirdi. Kardeş ülke Türkiye ile ilişkilerini stratejik iş birliği seviyesine çıkartan Azerbaycan, gerçekleştirdiği güç ve ulaştırma projeleriyle güçlü bölgesel aktör haline geldi.

Bugün artık ekonomik imkanları kısıtlı, topraklarını kaybeden bir ülke değil, bölge ve dünyada nüfuzu giderek artan, iktisadı büyüyen, topraklarını işgalden kurtaran güçlü bir Azerbaycan var.

KARABAĞ’IN İŞGAL VE KURTARILIŞ SÜRECİ

Bağımsızlığın birinci yıllarında Azerbaycan, Ermenistan’ın toprak talepleri ve akınlarıyla karşı karşıya kaldı.

Azerbaycan’daki siyasi çekişmelerden de faydalanan Ermenistan, 1991-1993’te Karabağ ve civarındaki vilayetleri işgal etti. İşgal sonucu yaklaşık 1 milyon Azerbaycanlı yurtlarını terk etmek zorunda kaldı.

Azerbaycan, sorunun barış yolu ile çözülmesi için Rusya, ABD ve Fransa’nın eş başkanlığındaki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Kümesi aracılığı ile yıllarca Ermenistan’la müzakere yürüttü. Müzakerelerden sonuç çıkmayınca, Ermenistan ordusu da sivil yerleşim ünitelerine akınlarını artırınca Azerbaycan artık memleketler arası hukuktan doğan hakkını kullanma yoluna gitti.

Azerbaycan, Ermeni güçlerinin Azerbaycan sivil yerleşim ünitelerine ateş açması üzerine 27 Eylül 2020’de karşı akın operasyonunu başlattı. Bir mühlet sonra “vatan savaşına” dönüşen bu operasyonda Azerbaycan ordusu topraklarını kurtararak halkın 30 yıllık hasretine son verdi.

Azerbaycanlıların “Vatan Muharebesi” dediği 2. Karabağ Savaşı, 44 gün sürdü ve 10 Kasım 2020’de Ermenistan, mağlubiyetini kabul eden bildiriye imza atınca sona erdi.

Azerbaycan ordusu, 44 günde 5 kent, 4 kasaba ve 286 köyü işgalden kurtardı, imzalanan bildiri gereği Ermenistan ordusu Kelbecer, Laçın ve Ağdam vilayetlerini terk etmek zorunda kaldı.

AZERBAYCAN’IN PETROL VE DOĞAL GAZ PROJELERİ

Azerbaycan’ın ekonomik gelişiminin temeli, merhum Cumhurbaşkanı ve Ulusal Önder Haydar Aliyev’in 7 ülkeden 11 şirketle, Azerbaycan’ın en büyük petrol yatağı Azeri-Çırak-Güneşli (AÇG) havzasının işletilmesini ve petrolün dünya pazarlarına çıkartılmasını öngören “Asrın Anlaşması”nı imzalamasıyla atıldı.

Azerbaycan, petrolün taşınması için Türkiye ve Gürcistan’la iş birliği yaptı ve Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Sınırı inşa edildi.

1990’lı yılların başlarında petrol üretimi yok denilecek kadar azalan Azerbaycan, bugün 30’dan fazla ülkeye petrol ve petrol eserleri satıyor.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev periyodunda ise doğal gaz bölümünde atılım yapıldı. Şahdeniz 2 yatağından çıkarılan doğal gazın Türkiye ve Avrupa’ya iletilmesini sağlayan, Güney Kafkasya Boru Sınırı, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Sınırı (TANAP) ve Trans-Adriyatik Boru Sınırı’ndan (TAP) oluşan Güney Gaz Koridoru inşa edildi.

TÜRKİYE İLE “BİR MİLLET, İKİ DEVLET” MÜTTEFİKLİĞİ KURULDU

Azerbaycan’ın bağımsızlığını birinci tanıyan devlet Türkiye oldu. Merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in Türkiye ve Azerbaycan için kullandığı “bir millet, iki devlet” sözleri münasebetlerde temel prensip oldu.

İlişkilerini stratejik müttefiklik üzerinde kuran Türkiye ile Azerbaycan, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Sınırı, TANAP, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu çizgisi üzere projelere imza attı.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: AZERBAYCAN YALNIZ DEĞİLDİR

2. Karabağ Savaşı’nda Türkiye ve Türk halkı Azerbaycan’a siyasi ve manevi takviye verdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Azerbaycan yalnız değildir.” formundaki açıklaması, üçüncü güçlerin Azerbaycan’ın operasyonuna müdahil olmasını engelledi.

Erdoğan ve Aliyev, 15 Haziran 2021’de Şuşa Beyannamesi’ni imzalayarak iki ülke ortasındaki ilgileri daha üst seviyeye çıkardı.

AZERBAYCAN, TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI’NIN KURUCU ÜYESİ

Bağımsızlıktan sonra Ermenistan dışında komşu ve yakın tüm ülkelerle düzgün bağlantılar kuran Azerbaycan, Bağımsız Devletler Topluluğu, Türk Devletleri Teşkilatı, İslam İşbirliği Teşkilatı, Bağlantısızlar Hareketi, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve AGİT üzere memleketler arası kuruluşlarda faal rol alıyor.

TARİH VE ÇAĞDAŞLIK BİR ARADA

Azerbaycan’da iktisadın gelişmesiyle kentlerin çehresi de değişmeye başladı. Bilhassa başşehir Bakü, son devirlerde inşa edilen Flame Towers, Haydar Aliyev Merkezi, Olimpiyat Stadı üzere yeni mimari yapılarla Kız Kulesi, İçerişehir Korusu üzere tarihi yapıların bütünleştiği kent olarak turistlerin ilgisini çekiyor.

AZERBAYCAN ULUSAL MARŞI:

Azerbaycan, Azerbaycan!
Ey kahraman evladın ulu vatanı!
Senden dolayı can vermeye cümle hazırız!
Senden dolayı kan dökmeye cümle kadiriz!
Üç renkli bayrağınla mesut yaşa

Binlerle can kurban oldu,
Sinen harbe meydan oldu!
Hukukundan geçen asker,
Here bir kahraman oldu!

Sen olasan gülistan
Sana her dem can kurban
Sana bin bir muhabbet
Sinende tutmuş mekân

Namusunu hıfz etmeye
Bayrağını yükseltmeye
Cümle gençler müştaktır
Ulu vatan, ulu vatan
Azerbaycan, Azerbaycan