Foreks – Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu – DEİK, Türkiye-Gambiya Yuvarlak Masa Toplantısını, T.C. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Gambiya Ticaret, Sanayi, Bölgesel Entegrasyon ve İstihdam Bakanı Baboucar Ousmaila Joof, Gambiya Ankara Büyükelçisi Alkali Fanka Conteh, T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, DEİK Lideri Nail Olpak, Africa Agenda Network Başkanı Saul Frazer, DEİK/Türkiye-Gambiya İş Kurulu Lideri Hakkı Tuna Sayın, Gambiya-Türkiye İş Konseyi Lideri Fatou Senghore ve iki ülke iş insanlarının iştirakleriyle 3 Kasım 2024 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirdi. Toplantıda, DEİK ile Africa Agenda Network arasında iş birliği mutabakatı imzalandı.

T.C. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, “Gambiya’yı dost ve kardeş bir ülke olarak görüyoruz. İkili bağlantılarımızı, her vakit kazan-kazan anlayışı ve dostluk temelinde her açıdan güçlendirme kararlılığımızı bilhassa vurgulamak isterim. Bu toplantı, altyapı ve güç projelerinden ticaret fırsatlarına, yeni yatırım olanaklarından stratejik iş birliği alanlarına kadar geniş bir yelpazede ortak çıkarlarımızı ele almak için değerli bir fırsat sunmaktadır” dedi. “Gülen Sahil” olarak bilinen Gambiya’nın yatırımcılar için kıymetli fırsatlar sunduğunu belirten Bolat, “Gambiya Yatırım ve İhracatı Teşvik Ajansı (GIEPA), sürdürülebilir yatırımları desteklemek maksadıyla Özel Yatırım Sertifikası (SIC), İhracat Sürece Bölgesi Lisansı (EPZL) ve çeşitli ferdi teşvikler sağlamaktadır. Tarım, balıkçılık, turizm, ormancılık, imalat, güç üzere öncelikli bölümlere yapılacak yatırımlar bu teşviklerden faydalanabilmektedir. Gambiya özelinde ise firmalarımızın bugüne kadar üstlendikleri proje sayısı 740 bin dolar bedelinde 1 projeyle sonludur. Lakin, yatırım bağlantılarımızda son periyotta yaşanan gelişmeler, mevcut durumu olumlu istikamette değiştirecek kıymetli bir ivme kazandırmaktadır. Albayrak Kümesi’nin “Gambiya’nın Yeni Limanı” (The New Port of The Gambia) isimli projesini, ikili bağlantılarımızda yeni bir sayfa açacak değerli bir fırsat olarak kıymetlendiriyoruz. Proje ile Sanyang Limanı’nın inşası tamamlanana kadar Banjul Limanı rehabilite edilecek, akabinde Sanyang Limanı faaliyete geçtiğinde Banjul liman alanı gayrimenkul olarak tekrar inşa edilecektir. Firmalarımızın, Gambiya’nın en çağdaş ve lüks projelerinden biri olarak Sanyang’da inşa edilecek limandaki restoranlar, müzeler ve başka toplumsal imkanların yanı sıra, Banjul Limanı’nın yerine kurulacak 167.000 metrekarelik dev alanda, karşılıklı yarar sağlayacak pek çok iş birliği fırsatı yakalayacağına gönülden inanıyorum. Gambiya Irmağı üzerinde hidroelektrik santrallerin rehabilite edilmesi, birebir vakitte güneş gücü santralleri ve elektrik üretim, iletim ve dağıtım projeleri, iki ülke ortasında kamu ve özel sektör düzeyinde iş birliği imkânları sunmaktadır. Türkiye’nin yenilenebilir güç alanındaki son periyottaki yatırımları ise bu iş birliğine güçlü bir taban hazırlamaktadır. Eğitim, mesleksel eğitim, savunma ve sıhhat üzere dallarda de büyük potansiyel barındıran iş birliği imkanları olduğunu görmekteyiz” dedi.

Joof: “Türkiye, ikili ticari ortaklarımızdan en kıymetlilerinden bir tanesi”

Gambiya Ticaret, Sanayi, Bölgesel Entegrasyon ve İstihdam Bakanı Baboucar Ousmaila Joof ise, “Türkiye’de konutumda üzere hissediyorum. Bu nitekim çok hoş bir öğlenden sonra. İkili bağlantılarımızı konuşuyoruz. İki iş dünyasını bir ortaya getirme fırsatımız oldu. Bu tertipler ile ikili iş görüşmelerini destekliyoruz. Türkiye ile Gambiya ortasındaki bağlar muhakkak bir düzeye taşındı. Gambiya’nın her yerine Türkiye’den yatırımlar geliyor, kamuda ve eğitimde dayanaklar var. Türkiye’ye sıcak yaklaşımları için teşekkür ederiz. İki ülke de dünya ticaret örgütüne üye. Münasebetlerimizi ve özel bölümümüzü güçlendirmek için efor gösterdik. Türkiye, ikili ticari ortaklarımızdan en değerlilerinden biri. Türkiye’den Gambiya’ya daha fazla yatırımcı geliyor. Türkiye’den daha fazla yatırımcı Gambiya ile ilgilenmeye başladı. 2019 yılında 11.5 milyon dolar ticaret hacmimiz var.  2023 yüzde 200’den fazla artarak, 35 milyon dolar oldu. Bu da kâfi değil. Gambiya Türkiye’ye ihracatını artırabilir. İkili ticaret hacmi artırarak, özel dal ortasındaki inancı pekiştirebileceğiz. Türkiye’nin Gambiya’ya bilhassa güç alanında yatırımlarını destekliyoruz. Yenilenebilir güç, tarım, turizm, madencilik alanlarında potansiyeller var. Sektörel olarak neler yapılabileceğine bakmamız gerekiyor. Gambiya hala keşfedilmemiş bir ülkedir. Gambiya’ya yatırım yapmanızı istiyoruz” dedi. 

Olpak: “Gambiya ile iş birliğimizi artırmak ismine üzerimize düşeni yapmaya hazırız”

DEİK Başkanı Nail Olpak ise, “Gambiya ile 100 milyon dolara yaklaşan ve maalesef potansiyelimizi yansıtmayan bir ticaret hacmimiz var. Hem dış ticaretimizi üst düzeylere taşımak, hem de her iki ülkedeki yatırım imkanlarından firmalarımızın ortaklaşa yararlanması için iş dünyası temsilcileri olarak daha çok çalışacağımıza inanıyorum. Ekonomik büyüme konusunda kıymetli adımlar atan Gambiya’daki tarım, turizm, altyapı ve teknoloji üzere kesimlerde sunulan fırsatlar, Türk iş insanları için ilgi alanı oluşturuyor. Türk iş dünyası olarak, Gambiya iş dünyası ile iş birliğimizi artırmak ismine üzerimize düşeni yapmaya hazırız. Müteahhitlik firmalarımızın Gambiya’da gerçekleştirdiği projeler ve Türk eserlerinin Gambiya pazarında artan talebi dikkat çekiyor. Gambiyalı firmaları da ülkemizde altyapıdan turizme, tarımdan sanayi ve hizmetlere dalına kadar geniş bir yelpazede sunduğu yatırım imkanlarından daha fazla faydalanmaya davet ediyorum” dedi. 

Sayın: “Özellikle tarım sektöründe ortak projeler geliştirebiliriz”

DEİK/Türkiye-Gambiya İş Kurulu Lideri Hakkı Tuna Sayın ise, “Türkiye ve Gambiya ortasında yeni fırsatların kapılarını aralamak için bir ortaya gelmiş bulunuyoruz. İki ülkenin ticaret ve iş birliği potansiyelini keşfetmek, ekonomik ilgilerimizi güçlendirmek ve ortak maksatlar doğrultusunda ilerlemek ismine önemli bir adım atıyoruz” dedi. Türkiye-Gambiya bağlarının daha da ilerlemesi için odaklanmamız gereken kesimleri belirten Sayın, “Tarım, enerji, turizm ve teknolojik inovasyon alanları, her iki ülkenin de büyüme amaçlarına katkıda bulunabilecek değerli alanlardır. Bilhassa tarım kesiminde, sürdürülebilir tarım uygulamaları ve çağdaş sulama teknikleri üzerine ortak projeler geliştirebiliriz. Bu, hem besin güvenliğimizi artıracak hem de Gambiya’nın tarım potansiyelini en üst seviyeye çıkaracaktır” dedi. 

Frazer: “Gambiya’nın kalkınması için bilhassa milletlerarası yatırımların teşvik edilmesi için önemli”

Africa Agenda Network Başkanı Saul Frazer da “Gambiya sürdürülebilir bir kalkınma için milletlerarası yatırımlara bağımlı. Milletlerarası sonlar ötesi ticaret üye ülkeler ortasında sınırlama olmaksızın ticareti geliştiriyor. Bu ögeler Gambiya’nın kalkınması için bilhassa memleketler arası yatırımların teşvik edilmesi için değerli adımlardır. Burada bulunan tüm firmaları ülkemize yatırım yapmaya davet ediyoruz” dedi.