0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

NESLİ tehlike altındaki caretta caretta ve chelonia mydas çeşidi deniz kaplumbağaları için Akdeniz’deki en büyük tehdit; tekneler, balıkçı ağ ve oltaları. Dalyan’daki Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’nde (DEKAMER) 2008’den beri 335 deniz kaplumbağası tedavi edilip, denize bırakıldı. Merkezde yaralı 10 kaplumbağanın ise tedavisi sürüyor.

Dalyan İztuzu kumsalında Türkiye’de birinci sefer 2008 yılında kurulan DEKAMER, her yıl binlerce yeni deniz kaplumbağasının denize ulaştırılmasının yanında Akdeniz kıyılarında yaralı bulunan deniz kaplumbağalarının da tedavilerini gerçekleştiriyor. Pamukkale Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yakup Kaska başkanlığındaki grup, Dünya Tabiat Müdafaa Birliği’nin (IUCN) kuşağı tehlike altındaki cinsler ortasında kırmızı listede yer alan caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarının hayatını uydu takip aygıtıyla takip ediyor.

ONLARCA KAPLUMBAĞA TEDAVİ EDİLDİ

2008’den bugüne kadar DEKAMER’e, Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında yaralı bulunan 606 yetişkin deniz kaplumbağası getirildi. Bunlardan 335’i tedavi ve rehabilitasyonları sağlanıp kurtarıldı ve yine doğal ömür alanları Akdeniz’e bırakıldı. 261’i ölürken, şu an merkezde 10 deniz kaplumbağasının tedavisi devam ediyor.

EN AZ YÜZDE 75’İ İNSAN KAYNAKLI

DEKAMER’in raporuna nazaran; deniz kaplumbağalarının yaralanma sebeplerinin başında yüzde 21 ile misina dolanması geliyor. Yüzde 16’sı tekne çarpması, yüzde 10’u kasıtlı yaralamalar, yüzde 9’u baş yaralanması, yüzde 7’si pervane kesiği, yüzde 6’sı olta yutması, yüzde 6’sı dalma sorunu, yüzde 3’ü parazit, yüzde 22’si başka nedenler olarak sıralanıyor. Yaralanma ve vefat sebeplerinin yüzde 75’ini insan kaynaklı meseleler oluşturuyor.

BU YIL 43 BİN YAVRU DENİZE ULAŞTIRILDI

DEKAMER’in İztuzu kumsalındaki merkezinde yaralanma ve ölümlere neden olan zıpkın, olta ve misinalar, sindirim sisteminden çıkan plastik modülleri, bu sebeplerle yaralanmış ve tedavileri tamamlanıp denize geri döndürülen kaplumbağaların yaralı ve güzelleştikten sonraki fotoğrafları da sergileniyor. Bu yıl birinci yuvanın 23 Nisan’da oluştuğu İztuzu’nda toplam 780 yuvadan 43 binden fazla caretta caretta yavrusu denize ulaştırıldı.

10 KAPLUMBAĞA TEDAVİ ALTINDA

DEKAMER’de veteriner tabip olarak vazife yapan Deniz Türközü, Roc, Fadime, Helios, Pamucak, Ladin, Dolunay, Kağan, Tuana, Berke ve Arya isimleri verilen deniz kaplumbağalarının tedavi süreçlerini anlattı. Roc isimli 4-5 yaşlarındaki yeşil deniz kaplumbağasının Bodrum’da balıkçı ağına takılmış ve boğulacakken bulunduğunu belirten Türközü, “Gerekli birinci yardım bilgisini verdik, vatandaşlar da gerekli formda uyguladı. Biz almaya gittik, şu anda durumu güzele gidiyor. Lakin tekrar yüzmesinin rahat olması, kolaylıkla su yüzeyine çıkıp nefes alması için su ölçüsünü etaplı artırıyoruz. Denizde rahat nefes alabileceğine inandığımızda bırakacağız” dedi.

FADİME BALIKÇI AĞI YUTMUŞ

Fadime isimli yeşil deniz kaplumbağasının Finike’de çok fazla balıkçı ağı yutmuş formda bulunduğunu söyleyen Türközü, “Ağzında hala bir ağ kesimi dışarıda görünüyordu. Merkezimize geldikten sonra röntgeni çekildi ve içinde rastgele bir olta ve metale rastlamadık. O yüzden ağı olabildiğince en kısa keserek artık doğal yollarla çıkartmasını bekliyoruz. Merkezimizde kalmaya devam edecek, doğal yollarla ağı çıkartabilirse tabiata geri dönecek” diye konuştu.

KAFALARINA TEKNE DARBESİ

İzmir’de geçen sene bulunan dişi ve 31-36 yaşlarındaki Helios’un tekne kaynaklı kafatasında kırığı olduğunu açıklayan Türközü, başına tekne çarpması nedeniyle dalma sorunu yaşadığını, bu biçimde doğal hayatta kalma talihi olmadığını kaydetti. Pamucak’ın da 2019’dan beri baş travması nedeniyle tedavisinin sürdüğünü belirten Türközü, “Hala dalamıyor, biz de bedenine tartı bağlıyoruz ve vakitle artırarak hem istikrar sağlamasını hem de vakitle bu yükler sayesinde tabana dalabileceğini düşünüyoruz. Bakımı, besleme ve tedavisi devam ediyor” dedi.

İÇİNDEN PLASTİK ATIKLAR ÇIKTI

Veteriner doktor Deniz Türközü, 2020’de Alsancak’ta bulunan 35-40 yaşlarındaki dişi caretta caretta Ladin’in ise plastik atıklar yediği için bağırsaklarında sorun oluştuğunu, istikrarını sağlayamadığı için suda yan durduğunu kaydetti. Bu yıl Antalya’da bulunan Kağan’ın meselesinin ise başkalarından farklı ve davranışsal olduğunu belirten Türközü, “Az suda tutuyoruz. Sebebi öbürleri üzere başını sudan çıkartıp nefes alamıyor. Dalmakta da zorlanıyor. Elle besleyerek rehabilitasyonu sürüyor” diye konuştu.

TEKNE ÇARPMASI NEDENİYLE ÇENE VE KABUK KIRIKLIKLARI

İzmir’de bulunan 48,8 kiloluk erkek caretta caretta Dolunay’ın ise tekne çarpmasına bağlı çene kırığı olduğunu lisana getiren Türközü, ” Fethiye’de bulunan Berke de tekne çarpmasına bağlı kabuğunda kırılma yaşamış. 11-15 yaş aralığında, 12,6 kiloluk bir yeşil deniz kaplumbağası. Şu an kırıkları daha güzel durumda. Art yüzgeçlerinden birini kullanamıyor. Burada rehabilitasyon ve tedavisi devam ediyor” dedi.

AĞ VE OLTA İPLERİNE DOLANMIŞLAR

Tuana isimli 32-37 yaş aralığında, dişi caretta carettanın Dalyan’da bulunduğunu belirten Türközü, “Olta dolanması sebebiyle buraya getirilmiş bir kaplumbağa. Birtakım yerlerinde misinaların yarattığı kesikler vardı, bunlar güzelleşti. Şu an kendisi yemek yiyip tabana dalıp üst çıkabiliyor. O yüzden yakın vakitte denize dönmesini planlıyoruz. Arya 41-46 yaş aralığında dişi. 2024 yılında Kaş’ta bulunan ağ dolanması sebebiyle yaralanmış iribaş deniz kaplumbağası. Şu an güzelleşti ve yakın vakitte denize dönmesi planlanıyor” diye konuştu.

Haber-Kamera: Mehmet ÇINAR/ANTALYA,