0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran Yüksek enflasyon alım gücünün gerilemesi yurtiçi yerleşik finansal varlık büyüklüğünü de etkiledi. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği datalarına nazaran eylül sonu itibariyle yurtiçi yerleşiklerin toplam finansal varlıkları 27 trilyon 883 milyar 397 milyon lira oldu. Vatandaşın finansal varlıkları birinci dokuz ayda yılsonuna nazaran nonimal olarak yüzde 23,33 artmış olsa da 9 aylık tüketici enflasyonundan arındırıldığında yüzde 9,22 kayıp yaşandı. Bir yılda ise vatandaşın finansal varlıklarındaki gerçek kayıp yüzde 11,17’ye ulaştı.

Yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları Merkez Bankası ve iktisat idaresinin de arzuladığı üzere döviz yükünü azaltarak TL’ye yönelmiş durumda. Fakat bu değişim gerçekleşse de varlıklarda kayıp önlenemiyor. Bilhassa geçmiş yıllarda epey yüksek getirilere imza atmış pay senedi piyasalarında bu yıl yaşanan dalgalı seyir ve gerileyen endeksler yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıklarının enflasyon karşısında ayakta duramamasının en büyük nedenlerinin de başında geliyor.

9 ayda yüzde 9,22 kayıp yaşandı

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği eylül bilgilerine nazaran 9 ay sonunda yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları 27.88 trilyon liraya yükseldi. Bu yükseliş nominal olarak çift haneli sayılara işaret ediyor lakin yüksek enflasyon varlıklarda kayıp yaratıyor. Yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları bu yılın birinci 9 ayında nominal olarak yüzde 23,33 arttı, 9 aylık tüketici enflasyonundan arındırıldığında kayıp yüzde 9,22 oldu. Geçen yılın tıpkı ayına nazaran artış yüzde 32,69 olarak gerçekleşse de gerçek olarak düşüş yüzde 11,17 olarak gerçekleşti.

Finansal varlıkların dağılımına bakıldığında en yüksek hisse eylül sonunda yüzde 38,13 ile TL mevduat hesaplarında yaşandı. Vatandaşın TL mevduat hesapları birinci 9 ayda yüzde 24,98, yıllıkta ise yüzde 40,28 nominal artış gösterdi. Gerçek olarak vatandaşın TL mevduatında kayıp 9 ayda yüzde 8, bir yılda ise yüzde 6,1 olarak hesaplandı. TL mevduatın toplam finansal varlıklar içindeki hissesi ise 9 ayda 0,5 puan arttı, bir yıldaki artış ise 2.06 puan oldu.

Finansal varlıklar içinde döviz mevduatlarının TL karşılığı ise 9 ayda nominal olarak yüzde 12,71, yıllık yüzde 22,91 arttı. Finansal varlıklar içinde döviz mevduatlarından yaşanan gerçek kayıp 9 ayda ve 1 yılda yüzde 17,04 oldu. Finansal varlıklar içinde döviz mevduatının hissesi da 9 ayda 1.97 puan 1 yılda 1.48 puan azalarak eylül sonu itibariyle yüzde 20,93’e geriledi.

Hisse senedi piyasasında yatırımları eylül sonunda 3.41 trilyon lira olan yurtiçi yerleşiklerin bu varlıkta 9 ayda yaşadığı nominal artış yüzde 31,97, yıllık ise yüzde 15,16 oldu. 9 ayda pay senedi varlıkları yüzde 2,86 gerçek olarak kayıp yaşarken, son 1 yılda yüzde 22,91 üzere büyük bir gerçek kayba işaret etti. Geçen yılın tıpkı ayına nazaran yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları içinde pay senedi piyasası yatırımları 1.87 puan azaldı ve yüzde 12,3’e geriledi.

Yabancı tahvile hamleyle varlığını arttırdı

Yabancı yatırımcıların ise finansal varlıklarında gözle görünür bir artış yaşandı. Bu artışta en büyük hissesi ise devlet iç borçlanma senetlerine yapılan yatırımlar aldı. TSPB bilgilerine nazaran bu yıl eylül sonu itibariyle yabancı yatırımcıların finansal varlıkları yılsonuna nazaran nominal olarak yılsonuna nazaran yüzde 48,56, geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 47,13 arttı. Bu yıl eylül sonunda yabancı yatırımcının finansal varlığı 3 trilyon 823 milyar 637 milyon liraya yükseldi. Gerçek olarak 9 ayda yabancı yatırımcıların finansal varlıklarında yükseliş yüzde 9,35 olurken bir yılda ise yabancının da finansal varlığı yüzde 1,51 gerçek olarak azaldı. Lakin yurtiçi yerleşiklere göre çok daha düşük ölçüde kayıp yaşadı yabancı yatırımcılar. TL mevduat hesapları 9 ayda yüzde 44,85, yılda yüzde 80,74 nominal artan yabancı yatırımcı TL mevduat varlıklarında da gerçek artış sağladı. En dikkat çeken devlet iç borçlanma senetleri 544.5 milyar liraya çıkan yabancı yatırımcının 9 ayda nominal artışı yüzde 602,3, yıllıkta ise yüzde 1622,36 olarak gerçekleşti. Bu alanda gerçek olarak finansal varlık artışı 9 ayda yüzde 417, son bir yılda ise yüzde 1052,76 oldu. Finansal varlıkları içinde devlet tahvillerinin hissesini geçen yıl eylüldeki yüzde 1,22’den bu yıl eylülde 14,24’e taşıyarak tam 13 puan birden yükseltti yabancı yatırımcılar.

Pay senedi yatırımcısı 7.14 milyona geriledi

Standart TL mevduatın toplamdaki hissesi geriledi

Bankacılık dalının toplam mevduatı, 4 Ekim ile biten haftada evvelki haftaya nazaran yaklaşık 308,5 milyar lira azalarak 18 trilyon 97,1 milyar liraya indi. Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine nazaran bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 2,60 düşüşle 10 trilyon 762 milyar 232 milyon 498 bin lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 0,54 azalışla 6 trilyon 535 milyar 623 milyon 141 bin lira oldu. Bankalarda bulunan toplam YP mevduatı, geçen hafta 201 milyar 321 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu meblağın 170 milyar 261 milyon doları yurt içinde yerleşik bireylerin hesaplarında toplandı. Yurt içi yerleşiklerin toplam YP mevduatında, parite tesirinden arındırılmış bilgiler göz önünde bulundurulduğunda 4 Ekim prestijiyle 50 milyon dolarlık artış görüldü. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık datalarına nazaran de 4 Ekim haftasında yüzde 53,64’e geriledi. Bir evvelki hafta yüzde 54 düzeyinin üzerinde bulunuyordu. Bankacılık sistemindeki kur muhafazalı TL mevduat ve katılma hesapları da 4 Ekim ile biten haftada 1 trilyon 490.70 milyar TL’ye geriledi. Kur muhafazalı mevduatın toplam mevduat içindeki hissesi da böylece yüzde 8,46 düzeyine indi. Kur muhafazalı mevduatın toplam mevduat içindeki hissesi yüzde 26,24 ile geçen yıl ağustosta tarihi doruğunu görmüş uygulanan siyasetlerle kur muhafazalı mevduattan çıkış hızlanmıştı.

Yurtiçi ve yurtdışı yerleşiklerin finansal varlık dağılımı geçen yıla nazaran besbelli bir değişime imza atıyor. Vatandaşlarda TL mevduatın hissesi artıyor, yabancı ise tahvilde hayli yüklü bir giriş yaşıyor. Lakin yüksek enflasyon yurtiçi yerleşiklerin finansal varlık büyüklüğünü gerçek olarak azaltırken, yabancı enflasyona karşın kazanmayı başardı.