Nöbetçi Eczaneler
TBMM Genel Kurulunda söz alan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, konuşmasının başında Manisa Şehzadeler Belediye Başkanı Gülşah Durbay’ın vefatı nedeniyle taziye dileklerini iletti. Yumaklı, Bakanlığın “doğal kaynakların korunmasından gıda arz güvenliğine, güvenilir gıdadan kırsal kalkınmaya” uzanan geniş sorumluluk alanıyla 2026 hedeflerini paylaştı.
“Dünyada su stresi büyüyor, tatlı suyun erişilebilir kısmı yüzde 1”
Yumaklı, dünyada 2,4 milyar insanın su stresi altındaki ülkelerde yaşadığını belirterek, “Erişilebilir tatlı su kaynağı sadece yüzde 1.” dedi. Türkiye’nin de su stresi altında olduğunu vurgulayan Yumaklı, “Su politikalarımızı suyun varlığına göre değil kısıtına göre şekillendiriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Ulusal Su Planı ve Su Verimliliği Seferberliği
Bakan Yumaklı, Su Verimliliği Seferberliğini hayata geçirdiklerini ve 2025-2035 Ulusal Su Planını hazırladıklarını açıkladı. Plan kapsamında “sulama modernizasyonu, ürün deseni değişikliği, yeraltı suyu kontrolü ve havzalar arası su transferleri” gibi tedbirlerin çalışıldığını söyledi.
Göller için 2026 eylem planı
Kuraklık riski altındaki göller için eylem planları hazırladıklarını belirten Yumaklı, “İlki Eğirdir Gölü’ydü. Akşehir, Eber, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Seyfe ve Sapanca gölleri için de 2026’da benzer eylem planlarını uygulayacağız.” dedi.
DSİ yatırımları ve “105 milyon dekar sulanabilir alan”
Su yatırımlarına ilişkin veriler paylaşan Yumaklı, “Cumhuriyet tarihi boyunca su alanında yapılan tesislerin yüzde 60’ı son 23 yılda hayata geçirilmiştir.” dedi. 3,5 trilyon liralık yatırımla 10.984 tesisin hizmete sunulduğunu belirten Yumaklı; 805 baraj, 522 gölet-bent, 637 HES, 352 içme suyu tesisi, 1.890 sulama tesisi, 6.239 taşkın kontrol tesisi gibi kalemleri sıraladı.
Teknik-ekonomik sulanabilir arazi potansiyelinin 85 milyon dekardan 105 milyon dekara güncellendiğini açıklayan Yumaklı, kapalı sulama oranının 2002’de yüzde 6 iken yüzde 38’e çıktığını, 2028’de yüzde 45 hedeflediklerini söyledi.
2026’da 290 tesis ve GES yatırımı
Yumaklı, 2026’da “46 baraj, 6 gölet-bent, 3 HES, 13 içme suyu tesisi, 35 sulama tesisi, 186 taşkın kontrol tesisi ve 1 atık su arıtma tesisi” olmak üzere toplam 290 tesisin hizmete alınacağını belirtti. Tarımsal sulamada enerji maliyetini düşürmek için Şanlıurfa ve Edirne’de 150 megavat GES kurulum inşaatlarına başlanacağını açıkladı.
Üretim planlaması ve destek modeli
Üretimde öngörülebilirliği artırmak için üretim planlaması ve yeni destek modelini devreye aldıklarını belirten Yumaklı, “Mazot maliyetinin ortalama yüzde 50’si, gübre maliyetinin ortalama yüzde 25’i kadar temel destek veriyoruz.” dedi. Planlama kapsamındaki ürünlerde mazotun tamamı, gübrenin yarısı; su kısıtı olan yerlerde ise mazot ve gübrenin tamamının karşılanacağını söyledi.
Hayvancılıkta projeler ve şap aşısı
Hayvancılık yol haritasını uyguladıklarını belirten Yumaklı, aile işletmeleri ile genç ve kadın üreticilere bu yıl 3,3 milyar lira destek verildiğini, verimlilik kriterleriyle 2,8 milyar lira daha destek sağlandığını açıkladı. Kırsalda Bereket Projesi’ne 179 bin başvuru geldiğini, başvuruların 105 bininin genç ve kadınlardan oluştuğunu söyledi. Şapla mücadelede 23,8 milyon doz aşı sevk edildiğini kaydetti.
Su ürünleri: 83 milyon yavru balık, Adana’da organize bölge
Su ürünlerinde planlama kapsamında “83 milyon yavru balık bırakıldığını” belirten Yumaklı, “Organize su ürünleri tarım bölgesini 2026’da Adana’da hayata geçiriyoruz.” dedi. Su ürünleri kontrol ve denetim merkezinin 2026’da Yalova’da açılacağını, “Akdeniz ülkeleri içinde en büyük merkez olacağını” söyledi.
Kırsal kalkınma, ORKÖY ve organize tarım bölgeleri
2006’dan bu yana 98 bin projeye 179 milyar lira hibe verildiğini, 284 bin istihdam sağlandığını belirten Yumaklı, 2026-2028 döneminde kırsal kalkınma yatırım bütçesinin en az yüzde 20’sinin genç ve kadın üreticilere ayrıldığını açıkladı. ORKÖY kapsamında bu yıl 10.867 aileye 2,6 milyar lira destek verildiğini söyledi.
Düşük faizli kredi ve TARSİM yenilikleri
Kasım 2025 itibarıyla 901 bin üreticiye 590 milyar lira düşük faizli kredi tahsis edildiğini belirten Yumaklı, 2026’da kredi sübvansiyonlarının yüzde 70 artarak 270 milyar liraya çıktığını söyledi. TARSİM’de parsel bazlı verim sigortasının 2026’da pilot olarak Tekirdağ’da başlayacağını, narenciyede güneş yanıklığı riskinin teminat kapsamına alınacağını açıkladı.
Gıda denetimi ve pestisit
Yumaklı, gıda işletmelerine yıllık ortalama 1,3 milyon denetim yapıldığını, bu yıl 2,3 milyar lira idari para cezası uygulandığını söyledi. İhracatta 2025’te 2,5 milyon ton taze meyve-sebze ihracatında geri dönüş oranının binde 1 olduğunu belirterek, “Mevzuata uygun değilse ülkeye girişine izin vermiyoruz.” dedi. 2026’da elektronik bitki reçete sisteminin devreye alınacağını açıkladı.
Orman varlığı, yangınla mücadele ve hedefler
Orman varlığının ülke yüzölçümünün yüzde 30’una ulaştığını belirten Yumaklı, 23 yılda 7,5 milyarın üzerinde fidan ve tohumun toprakla buluşturulduğunu söyledi. Yangınla mücadelede 2025’te “105 helikopter, 27 uçak ve 438 ton su atma kapasitesiyle” çalışıldığını, 2026’da kapasitenin 462 tona çıkarılacağını ifade etti.
Makro göstergeler ve bütçe
Tarımsal hasıla için “Dünya Bankası verileri” vurgusu yapan Yumaklı, “74 milyar dolarlık tarımsal hasılayla Avrupa’nın 1’inci, dünyanın 7’nci büyük tarım ekonomisiyiz.” dedi. 2025 üçüncü çeyrekte bitkisel üretimin olağanüstü iklim koşullarından etkilenmesi nedeniyle dönemsel daralma yaşandığını, bunun “yapısal kapasiteden kaynaklanmadığını” savundu.
Yumaklı, 2026 bütçesini “yatırım bütçesi 202 milyar lira, tarımsal destekleme ödeneği 168 milyar lira olmak üzere toplam 542 milyar lira” olarak açıkladı.
Kaynak: CUMHA – CUMHUR HABER AJANSI