0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Memleketler arası Bağlantılar Kısım Lideri Prof. Dr. Tayyar Arı, ABD’nin yeni lideri Donald Trump‘un seçim zaferini yorumladı. Arı, “Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD’de ikinci sefer başkanlık koltuğuna oturacak Donald Trump karakter olarak birbirlerine yakın. Bu bir avantaj olarak değerlendirilebilir” dedi.

ABD’deki seçim sonuçlarını kıymetlendiren Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Milletlerarası Münasebetler Kısım Lideri Prof. Dr. Tayyar Arı, “ABD’deki seçimlerin sonuçları herkesin merak ettiği bir husus. Bizi de ilgilendiriyor. Lakin evvelki seçimler kadar ağır bir ilgi görmedim. Bunun da sebebi, Trump’ın ne olduğu belirli, Biden münasebetiyle da Harris’in ne yapacağı muhakkak. Hasebiyle çok fazla sır olmayan yani siyasetler aşağı üst belirli olan iki siyasetçi oldukları için ve bölgeye yönelik siyasetlerin da çok derin bir değişiklik beklentisi olmadığı için bu seçimlerin evvelki seçimlere nazaran daha az ilgi gördüğünü düşünüyorum” dedi.

“Samimi bağlar devam edecektir”

Seçimlerin Türkiye açısından biraz daha kritik olduğunu söz eden Prof. Dr. Tayyar Arı, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan iki kere Beyaz Saray’da Trump ile görüştü. Biden periyodunda hiç bu türlü bir görüşme olmadı. Trump’la daha samimi bir münasebetin olabileceğini düşünüyorum. Yani daha kolay irtibat kuracaklardır. Zira Erdoğan ile Trump karakter olarak da birbirlerine yakın olduğu için konuşabiliyorlar. Hasebiyle bu manada kimi şeyleri kolay direkt doğruya tabir edebiliyorlar. Bu bir avantaj olarak kıymetlendirilebilir. Lakin geçmiş Trump periyodunda CAATSA yaptırımlarıyla ilgili kongreden geçen bir karar, bir de kelamda Ermeni soykırımıyla alakalı bir karar var. Burada kongre güya Trump-Erdoğan yakınlaşmasından rahatsızlığını, Türkiye aleyhtarı bu kararlarla gösterdi. Trump, kongreyi, kendi partisini denetim edemedi. Münasebetiyle Trump’ın kimi hareketleri bu cins meselelere da yol açabiliyor. Yani benzeri sunumlarla yine karşılaşabiliriz. Bu ihtimal de var” diye konuştu.

“Amerika’da kararı sistem verdiği için seçim sonrası radikal değişiklikler görülmeyecek”

Derin ABD çıkarları prestijiyle bakıldığında çok radikal değişiklikler görülmeyeceğini tabir eden Tayyar Arı, “Yani üslup değişiklikleri var. Yani Türkiye’nin NATO içerisindeki yeri, Türkiye-Amerika ilgilerindeki sıkıntılar, Obama, Trump ve Biden bir süreklilik arz ediyor. Yani evet tahminen bir üslup değişikliği var. Fakat meselelerde ilerleme ve gerileme yok. Türkiye-Rusya bağından hala rahatsızlar, S400 problemi halledilmiş değil, F-35 projesinden geri dönülmüş değil. F-16 satışları gerçekleşmiyor. Türkiye’nin Filistin meselesine yakınlığı muhakkak. Bu da ABD hükümetlerini rahatsız edecek, Trump’u da rahatsız edecek. ABD, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’a tahkimat yapıyor. Bu devam edecek. Bunlar da ABD’de partiler üstü bir problem haline geldi. ABD idaresi bilhassa Trump Suriye’den çekileceğine karar verdiği vakit Beyaz Saray takımı, Pentagon ve CIA devreye girip ikna etti. Sonuçta da çekilmedi. Hasebiyle en son kararı sistem veriyor” dedi.

“Türkiye de eli boş bir ülke değil”

Suriye’deki YPG ile ilgili bir gelişme yaşanacağını sanmadığını belirten Arı, “Orada Amerika’nın kalıcı olma maksadı var. Buradaki varlığı ile hem Suriye siyasetini denetleme imkanına sahip hem de İran’ın İsrail’e ulaşımını havadan kesiyor. Ayrıyeten Irak, Türkiye, Suriye ve Ürdün üzerinde bir baskı oluyor. Bu bölgede üst avantajlarıyla tahminen ileride kendi çıkarları için YPG ismi üzerinden varlığını kullanacak. Oraya büyük bir üst kurmayı da düşünüyor olabilir. Askeri operasyonlar ve radar üssü de olabilir. Amerika oradaki varlığını uzun vadede düşünüyor. YPG olmaz SDG olur, kendi kontrolünde bir bölge olmasını isteyecektir. Bura bağımsız bir Kürt devletine dönüşür mü? Amerika’nın uygulamalarına baktığınızda, Kosova’yı bağımsız yapmıyorlar. Erbil idaresi, 2018 yılında bağımsızlığı için referanduma gittiğinde ABD gerisinde durmadı. Zira bağımsız olursa kendi siyasetleri olur, bölgede o politik denklem içerisinde yer bulur. Bu formda manipülasyonu daha kolay. Hasebiyle Suriye üzerinde özel bir yapılanma Amerikan çıkarlarına daha uygun olacaktır. Bu yapılanmanın boyutu ve hareket alanı ne kadar olur onu bilemiyoruz. Türkiye bunu engelleyebilir mi? Buradaki gelişimin bir devlete dönüşmesini engelleme konusunda Irak’ta nasıl bir tavır aldıysa, burada da misal bir tavır alacaktır. ya Suriye hükümetiyle birlikte buna karşı çıkacak ya da Rusya ile işbirliği yapacak. Ancak bir halde Suriye’nin bölünmesini engellemeye çalışacaktır. Türkiye de eli boş bir devlet değil. Aşikâr kartları var” dedi.

“Türkiye’siz bir NATO’yu kimse düşünemez”

“Amerika siyasetinde Yahudi tesiri var”

Amerikan siyasetinin İsrail’e yönelik siyasetinin partiler üssü olduğunu belirten Arı, “Yani partilere ve önderlere bağlı değil. Üslup farkı var. Yani Cumhuriyetçiler daha radikaldir, daha siyonisttir. Zira siyonist oylar var. Münasebetiyle bunlar Cumhuriyetçi siyasetleri belirliyor. Onlar da İsrail yanlısıdır. Harikulade bir biçimde İsrail yanlısı. Bir de Demokratlar içerisinde hakim olan Yahudi nüfus var. Yani Amerika’da Yahudi nüfus, nitekim Yahudi nüfus Demokratlara oy veriyor. Münasebetiyle o denli ya da böyle hangi parti gelirse gelsin bu nedenlerle ve Amerika’daki Yahudi tesiri hasebiyle, ki Museviler Amerika’da bürokraside, medyada, finans dünyasında, basında ve siyaset kurumunda varlar. Çabucak çabucak ömrün her yerinde önemli manada tesirleri olan bir yapılanma. O nedenle de Amerikan siyasetinde büyük tesiri var. Bu nedenle de Amerika’da hiç kimse Musevilere karşı duramıyor” diye konuştu.

“İsrail’in güvenliği siyaseti, Amerika’nın Ortadoğu siyasetinin merkezinde yer alıyor”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun kongredeki son konuşmasına misal fotoğrafların her konuşmasında olduğunu belirten Arı, “Yani bütün kongre üyeleri kendi liderine yapmadığı tezahüratı İsrail başbakanına yapıyor. Münasebetiyle bu enteresan bir durum. Yani acıklı bir fotoğraftı. Bu son fotoğraf Gazze’deki işgal ve soykırıma karşın yapıldı. Münasebetiyle tüm birleşik oturumda Senato ve Temsilciler Meclisinin bulunduğu, konukların da bulunduğu, 600’ü aşkın insanın bulunduğu yerde tüm insanların Netanyahu’nun her bir konuşmasında kalkıp alkışlamasını izlediler. Bu türlü bir kongre, bu türlü bir Amerika’nın siyasetlerinin liderler tarafından değiştirilebileceğini ben varsayım etmiyorum. Ancak her vakit Cumhuriyetçiler daha radikaldir bu bahiste. Daha ileri masraflar İsrail’i destekleme noktasında. Ancak Demokratlar biraz daha utangaç, utangaç diyorlar. Lakin son süreçte hiç de o denli olmadı. Yani Biden’ın verdiği dayanak hiç o denli utangaç ve sıkılgan bir siyaset değildi. Olabildiğince açıktan ve pervasızca takviye verdi. Bu da şunu gösteriyor; yani Harris gelse de Biden siyasetinin devam edeceğini görebiliriz. Yani İsrail’in güvenliği siyaseti, İsrail’in varlığının sürdürülmesi siyaseti, Amerika’nın Ortadoğu siyasetinin merkezinde yer alır. En kıymetli önceliğidir. Bu öncelik hiçbir vakit değişmedi. Yani 100 yıldır değişmedi. Amerika’nın sayesinde bu türlü bir imkana sahip oldu. Son kere tüm süreçlerde de Amerika, İsrail’e şartsız takviye verdi. Amerika’nın İsrail siyaseti liderlerle değişecek bir siyaset değil. Yani burada dozaj farkı yalnızca. Mesela Obama, Netanyahu’yu biraz sevmezdi. Lakin Netanyahu, Obama periyodunda de kongrede gitti konuştu ve ayakta alkışlandı. Münasebetiyle bu türlü bir vaziyet var. Onun için liderlerin kim olduğunu onlar çok önemsemezler. Zira diyorlar ki Amerikan hükümeti, Amerikan devletinin siyaseti değişmez” dedi. – BURSA