0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ekonomim’den YENER KARADENİZ’in haberine nazaran Dünyada 80 milyar, Türkiye’de ise 800 milyon Euro düzeyine ulaşan tax free (vergisiz alışveriş) süreçlerinde son yıllarda değişik gelişmeler yaşanıyor. Bunun sebeplerinin başında TL’nin seyri ve enflasyonist baskı olarak öne çıktığını söyleyen Küresel Blue Genel Müdürü Selim Seyhun, 2022’de zayıf TL ve nispeten düşük enflasyonun tesiri ile yabancıların Türkiye’den yaptığı alışverişte patlama yaşandığını, 2023’te ise iktisatta yaşanan değişimlerin tesiri ile ibrenin bilakis döndüğünü belirtti.

Seyhun, bu durumun Türklerin yurtdışından yaptığı alışverişte rekor getirdiğine dikkat çekerek, “Türkler birinci kere tax free süreçlerinde yabancıların Türkiye’de gerçekleştirdiği süreçleri yakaladı. Bu yıl geride bırakabilir” dedi. İsviçre’de kurulan Küresel Blue, 53 ülkede 80 milyon tüketiciye memleketler arası alışveriş sistemi konusunda hizmet veriyor. Türkiye piyasasına 1995’te girerek tax free hizmetini başlatan şirket önümüzdeki yıl Türkiye’de 30. yılını dolduracak.

Pazarı lüks alışveriş domine ediyor

Covid 19 salgının akabinde 2020’nin kayıp yıl olduğunu belirten Seyhun, “2021’de Kuveyt, Katar, BAE ve İran’dan gelen turistler ile yönetim ettik. 2022’de Türkiye yüksek kur, zayıf TL ve çok yüksek olmayan enflasyonun tesiri ile adeta uçuşa geçti. Süper bir yıl yaşadık. 2019’a nazaran süreç hacmi yüzde 100 artarak 500 milyon Euro’dan 1 milyar Euro’ya çıktı. 2019’da 2,1 milyon olan tax free süreç adedi, 3,7 milyona çıktı. Alışverişin yüzde 60’ı lüks, yüzde 40’ı ise lifestyle eserlerden oluştu. 2023 de üzücü değildi. Süreç hacmi Euro bazında yüzde 10-12 düştü” diye konuştu.

“Türkiye Avrupa’dan %15-20 daha pahalı”

Selim Seyhun 2024’te turist sayısının artmaya devam ettiğini lakin bunun alışverişe dönüşünün birebir oranda gerçekleşmediğini belirterek, “8 aylık periyotta turist sayısı çabucak hemen birebir kaldı fakat alışveriş yapanların sayısı yüzde 30, tax free süreç adedi yüzde 36 geriledi. Süreç hacmi ise yüzde 15 düşüşle 500 milyon Euro oldu. Temmuz ve ağustos aylarında düşüş hızlanarak yüzde 50’ye ulaştı. Alışverişte lüksün hissesi ise yüzde 60’tan yüzde 50’ye geriledi. Fakat 8 aya bakıldığında hacim olarak 2019’un hala yüzde 25 üstündeyiz ve bu da aslında çok makus değil” diye konuştu.

Güçlü TL, zayıf kur ve yüksek enflasyonun tesiri ile turistin “bu fiyata ülkemde de alabilirim” niyeti ile alışveriş yapmadığını anlatan Seyhun, bunun Türkiye’nin alışveriş cazibesinin düşmesine yol açtığını belirtti.

Seyhun, “Şu an Türkiye’deki fiyatlar Euro bazında Avrupa’daki fiyatlar ile kıyaslandığında tıpkı eserde tıpkı markada yüzde 15- 20 daha değerli. Buna karşın tekrar gelen geliyor ancak bunun alışverişe yansıması düşüyor” Birebir devirde Türklerin yurtdışı alışverişini pahalandıran Seyhun, “2022 ile 2024’ün ocak-ağustos devirleri kıyaslandığında Avrupa’da alışveriş yapan Türklerin sayısı yüzde 565, süreç adedi yüzde 670, hacmi ise Euro bazında yüzde 333 arttı. En fazla alışveriş yapılan ülkeler ise İtalya, Fransa, Almanya, Hollanda ve İspanya olarak sıralandı. Lakin artışın büyük kısmı 2023’te gerçekleşti. Artış bugün hala devam ediyor. Türklerin Avrupa’da harcadığı parayla Türkiye’ye gelen turistin yaptığı süreç hacmi geçen birinci kere eşitlendi. 2023’te Türkler Avrupa’da yaklaşık 750 milyon Euro’luk perakende alışverişi yaptı. Bu yıl 8 aylık periyotta ise bu sayı 400 milyon Euro’ya ulaştı” diye konuştu.

“Gümrük onay sisteminde değişiklik 2025’te gelebilir”

Türkiye’de tax free sisteminin komplike bir yapıya sahip olduğuna dikkat çeken Selim Seyhun, “Türkiye’de tax free formu gümrüğe verildiğinde eseri göstermek gerekiyor, eser görülmediğinde onaylanmıyor. Bu nedenle mağazada kesilen her 100 süreçten fakat 50’si ödeme alıyor. Avrupa’da bu oran yüzde 79” dedi. Yurtdışında uygulanan self validation sistemini hatırlatan Seyhun, mevzuya ait Türkiye’de de çalışmaların devam ettiğini kaydetti. Seyhun, “2025’te bunu müjdeleriz diye düşünüyorum. Türkiye, 2017’de dijital gümrük onayına Fransa’dan sonra geçen birinci ülke oldu lakin öbür ayağı atladık ve bunu yapmadığınızda dijitalleşmek bir işe yaramıyor. Self validation ile tax free süreçlerinde patlama yaşanacaktır. Öbür düzenlemeler ile birlikte birkaç yıl içinde hacim ikiye katlanır” sözlerini kullandı.

“İade oranı ne kadar yüksekse tax free hacmi de o kadar artıyor”

Tax free süreçlerinde bir öteki kıymetli öge ise vergi oranları. Türkiye’de yüzde 10-20 ortasında iadeye bahis olan vergi, yüzde 10’luk alanda ağırlaşmış durumda. Alt hudut ise bin TL artı KDV. Bu limit İspanya’da sıfır iken Fransa’da 170 Euro’dan 100 Euro’ya, İtalya’da da 154’ten 50 Euro’ya düştü. Bu ülkelerde KDV oranları da yüzde 19-20-21 civarında. Seyhun, “Bu oranların da en az yüzde 70’i iade ediliyor. İade oranı ne kadar yüksekse tax free hacmi de o kadar artıyor” dedi.

Akıllı telefonda süreç hacmi %500 arttı

Telefon kaydına gelen yüksek artırım da tax free süreçlerinde enteresan gelişmelere yol açtı. Bilindiği üzere 2018 yılında 500 TL olan IMEI kayıt fiyatı peş peşe gelen artırımlarla 31 bin 692 TL’ye yükseldi. Seyhun, “Telefonu da kapsayan tüketici elektroniği ve mesken eşyaları kategorisi 2022’den 2024’e geçerken yüzde 355, hacim de yüzde 227 büyüdü. Kayıt fiyatının artması ile birlikte 2023’ten 2024’e geçildiğinde ise yüzde 32 daraldı. 2024 dikkate alınmadığında bu kategorideki büyüme yüzde 500’e geldi” tabirlerini kullandı. Seyhun Türklerin Avrupa alışverişlerinin yüzde 72’sini moda, yüzde 18’ini elektronik ve yüzde 4’ünün saat ve mücevherat oluşturduğunu söyledi.

Pazarın yüzde 85’ini üç AVM ile Nişantaşı bölgesi oluşturuyor

Türkiye’deki tax free pazarının yüzde 82-83’ünü İstanbul’un oluşturduğunu belirten Selim Seyhun, İstanbul’daki süreçlerin de yüzde 85’inin İstinyePark AVM, Kuvvetli Center ve bir ölçü Emaar Square AVM ile Nişantaşı’nda gerçekleştiğini anlattı. Seyhun, “Şu sıra herkes Rixos’u soruyor, görüşmeler yapıyor” dedi. Turistin ağır olarak bulunduğu Sultanahmet, Ayasofya bölgesinde perakende noktalarının eksikliğine işaret eden Seyhun, “Kapalıçarşı, ikramlık eşya ve halıcılar dışında alternatif yok. Belediye ve bakanlık ile birlikte dönüşmesi lazım. İstanbul trafiği ağır bir kent, iki günlüğüne gelen turist tarihi yarım adayı gezdikten sonra AVM’lere gidemiyor. Ancak siz o bölgede perakende noktaları oluşturursanız oradaki turiste dokunsunuz. Asıl hacim oralarda” diye konuştu.

Türklerin yurtdışı alışverişi rekora koştu. Son 2 yılda Avrupa’da alışveriş yapan Türklerin sayısı yüzde 565, süreç adedi yüzde 670 ve süreç hacmi de yüzde 333 arttı. Küresel Blue Türkiye Genel Müdürü Selim Seyhun, “Türklerin yurtdışı harcaması birinci defa turistlerin Türkiye’deki tax free süreç hacmi ile eşitlendi” dedi.