Yozgat’ta Ayçiçeği Fiyatları Düşük, Çiftçiler Ziyan Ediyor

Haber: Seyfi Çelikkaya

(YOZGAT) - Yozgat'ta ayçiçeği üreticilerinin beklentilerinin çok altında kalan alım fiyatları, hasadı yapılan ay çekirdeğinin çiftçinin elinde kalmasına neden oldu. Ay çekirdeğinin cinsine nazaran 20-25 lira ortasında süreç gördüğü kaydedilirken bölge çiftçilerinden Kamuran Arslan, "Bu yıl geçen yılki kalitenin çok daha üzerindeki kalitedeki çekirdeği fakat 25 liraya, ben kendim 22 liraya pazarladım. Bu manada maliyetimi hesapladığımda muhakkak verdiğim emeği değmediği üzere, yaptığım maliyeti de karşılayamadım" dedi.

Yozgat'ta hasat edilen ay çekirdiği, selektör sürecine tabi tutulup yabancı hususlardan arındırılarak temizlendi, boyut ve tartı üzere kriterlere nazaran sınıflandırıldı. Bu yıl geçen yıla oranla ay çekirdeğinin hem rekoltesinin hem de kalitesinin daha yeterli olduğunu kaydeden çiftçiler, ürettikleri esere pazar bulamamakta zorlandıklarını, ay çekirdeğini maliyetin bile altında bir fiyata satamadıklarını söylediler.

Yerköy'de çiftçilik yapan Osman Tuna Arslan, "Çiftçi olunca haliyle hangisinden para kazanabiliriz hesabını, bir yıl sonrasını göremiyoruz, kumar oynuyoruz. Diyoruz ki; soğan ekelim, yanında biraz kavun ekelim, ay çekirdeği ekelim, artık hangisini tutturursak, birinden ziyan edeceğimiz kesin de hangisinden ziyan etmeyiz yahut hangisinden para kazanırız ve oburunun ziyanını dengeleriz hesabı yapıyoruz" diye konuştu.

"Bu etrafta yüzlerce çiftçinin malı tarlada kaldı, bir kilo bile satamadılar"

Bu yıl farklı tarım eserleriyle birlikte ay çekirdeği ekimi de yaptığını kaydeden Osman Tuna Arslan, bu yıl çiftçinin büyük kısmının ziyan ettiği için eseri tarlada bıraktığını belirterek, şöyle konuştu:

"Ay çekirdeği de ektim, verimimiz makûs değildi, eserimiz de kaliteliydi. Fakat piyasada bir istikrar olmadığı için geçtiğimiz yılın çok daha altında fiyatlarla çekirdeğimizi satmak zorunda kaldık. İhracatçı tüccarlar diyorlar ki; kardeşim milletlerarası piyasada bu çekirdeğin ton fiyatı bin 300 dolar, bin 400 dolar, bin 500 dolar, bu civarda. Bin 500 dolara biz bu çekirdeği yurt dışına satabilmemiz için sizden bu fiyattan almamız lazım. Yani bin 500 dolar olsa ne yapar? 50 lira civarında bir paraya tekabül ediyor. Diyor ki; benim memleketler arası piyasada rekabet edebilmem için 50 liranın altında bir fiyatla piyasaya sunmam lazım. 50 liranın altında bir fiyatla bunu piyasaya sunabilmem için de sizden benim 25 lirayı alabilmem lazım. 25 liraya sizden alacağım, bunun nakliyesini üstleneceğim, bunu eleyeceğim, paketleyeceğim, navlunu üstleneceğim vesaire. Anca diyor piyasaya çıkarabiliriz. Eser maliyetini hesapladığımız vakit, eseri yetiştirebilmek için katlandığımız masrafları üst üste topladığımız vakit eser maliyetiyle elde edilen gelir neredeyse başa baş, birçok arkadaşımız da ziyan etti.

"Çiftçinin malı tarlada kaldı"

Bu etrafta yüzlerce çiftçinin malı tarlada kaldı, bir kilo bile satamadılar, dekara binlerce lira maliyetin altına girdi herkes ziyanda. Hükümet çiftçinin gübresine vergi nasıl koyarım? 100 liranın üzerinde limiti olan kredi kartına 750 lira vergiyi nasıl koyarım? Araç sahiplerine ikinci motorlu taşıtlar vergisini nasıl koyarım? Bunların hesabını yapana kadar, insanların mahsullerini, fabrikacıların ürettikleri malları nasıl daha uygun koşullarda üretebilir, nasıl uygun kurallarda pazarlayabilir? Bunların hesabını yaparsa, bunların hiçbirine gerek kalmayacak. Daha çok vergi toplayabilecek, daha çok vergi topladığı vakit bu türlü şapkadan vergi çıkarma gereksinimini hissetmeyecek hükümetimiz. Geçtiğimiz yıl ay çekirdeği, kalitesine nazaran 30 liradan 55 liraya kadar satıldı. Bu yıl en yüksek fiyat 40 lira oldu, o da dönem başlarındaydı. Sonrasında 20 liralara kadar, 17-18 liralara kadar düştü."

"Hükumetin çiftçiyle alıp veremediği nedir?"

Hükümetin çiftçiye karşı olumsuz bir hal içerisinde olduğunu ileri süren Arslan, "Şimdi bu yıl tekrar daha taze yaşanan bir hadise. Geçtiğimiz yıl ülkemizdeki mısır çiftçisi mısırını satamadı 4,5 liralara, 5 liralara mısır alımı yapıldı. Beşerler mısırlarını biçmediler, silaja biçtiler. Haliyle bu yıl ekim azaldı. Ekim azaldığı için fiyat 9 liralara, 10 liralara kadar yükseldi. 10 liralara yükseldiği dakika hükümetimiz sağ olsun, aslında limanlara gemileri yanaşmışlar, bir gecede bir KHK çıkardılar, Resmi Gazete'de bir yönetmelik çıkardılar, çabucak gümrük vergisini sıfırladılar. Çiftçinin malını yeniden ellerinde bırakacaklar. Hükumetin çiftçiyle alıp veremediği nedir? Bize olan düşmanlığı nedir? Biz üretmek istiyoruz. Emeğimizin karşılığını almak istiyoruz. Çocuklarımıza onurlu bir gelecek bırakmak istiyoruz, hepsi bu" tabirlerini kullandı.

"Anadolu'nun göbeğinde beşerler üreterek batacak neredeyse"

Bölge çiftçilerinden Kamuran Arslan da şunları söyledi:

"Geçen yıl çekirdeği 30 lirayla 55 lira civarı ortası, kalitesine nazaran bir sayıyla pazarlayabilmiştik. Bu yıl geçen yılki kalitenin çok daha üzerindeki kalitedeki çekirdeği lakin 25 liraya, ben kendim 22 liraya pazarladım. Bu manada maliyetimi hesapladığımda katiyen verdiğim emeği değmediği üzere, yaptığım maliyeti de karşılayamadım. Cüzi bir ölçü da olsa ziyanla kapattım. Ben ve benim üzere yüzlerce insan tıpkı formda. Anadolu'nun göbeğinde beşerler üreterek batacak neredeyse. Bir planı yok, bir pazarı yok, nereye müracaat edeceğimiz muhakkak değil, sahibimiz yok. Girdiler almış başını gidiyor. Bir evvelki yıl her şey, mazotu, ilacı, gübresi, personelliği 2023'e oranla 2024'te hepsi yüzde yüz değerlenmiş vaziyette. Ürettiğimiz mahsulü lakin biz bir evvelki yılın yarı fiyatına satabilir durumdayız. Bu manada nasıl para kazanılabilirse bunun izahını birisi yapmalı. Biz bulamıyoruz, çıkamadık işin içinden."

Fiyatlar pazara da yansıdı

Ay çekirdeği fiyatlarındaki düşüş pazara da yansıdı. Pazarcı esnafı Yusuf Gülmez, "Geçen yıl çekirdeğinin kilosu 75 liraydı, bir çiniğini (8 kilogram) 225 liraya, 200 liraya veriyorduk. Bu sene 50 lira, artık de çiniğini 150 liraya veriyoruz, malın çok olduğundan, çekirdeğin çok olduğundan" formunda konuştu.